📄 Gauss Ölçüm Teknik Dokümanı
1. GÄ°RÄ°Åž
Bu teknik doküman, elektromanyetik alan kaynaklarının oluşturduğu manyetik alan yoğunluğunu ölçmek amacıyla gerçekleştirilen Gauss ölçüm sürecine dair bilgi sunmak, kullanılan ekipmanları tanıtmak ve ölçüm yöntemlerini açıklamak amacıyla hazırlanmıştır.
2. GAUSS VE MANYETÄ°K ALAN NEDÄ°R?
2.1 Gauss Tanımı
Gauss (G), manyetik akı yoğunluğunu ölçen birimdir. SI sistemine göre bu ölçü birimi Tesla (T) olup, dönüşüm şu şekildedir:
1 Tesla = 10,000 Gauss
1 Gauss = 0.0001 Tesla
2.2 Manyetik Alan
Manyetik alan, elektrik yüklerinin hareketiyle oluşan görünmez bir kuvvet alanıdır. Elektrikli cihazlar, mıknatıslar ve iletim hatları manyetik alan üretir. Alanın büyüklüğü ve yönü önemlidir.
3. ÖLÇÜM CİHAZLARI
3.1 Gaussmetre
- Manyetik alanın büyüklüğünü doğrudan ölçer.
- Dijital ve analog modeller mevcuttur.
- Genellikle X, Y, Z eksenlerinde ölçüm yapabilir.
3.2 Hall Etkisi Sensörleri
- Hall etkisi prensibine dayanır.
- Doğruluk oranı yüksektir, çok düşük veya çok yüksek alanları ölçebilir.
4. ÖLÇÜM YÖNTEMİ
4.1 Hazırlık
- Ortam taraması yapılır, elektromanyetik kaynaklar belirlenir.
- Cihaz kalibrasyonu gerçekleştirilir.
4.2 Ölçüm Noktalarının Belirlenmesi
- Yüksek gerilim hatları, cihaz yüzeyleri, kullanıcı pozisyonları dikkate alınır.
4.3 Ölçüm Uygulaması
- Cihaz 90° açılarla üç eksende tutulur.
- Her eksendeki deÄŸer kaydedilir.
- Maksimum, minimum ve ortalama değerler hesaplanır.
5. STANDARTLAR VE LÄ°MÄ°TLER
5.1 ICNIRP (Uluslararası İyonize Olmayan Radyasyon Koruma Komisyonu) Limitleri
| Frekans | Limit (Mesleki) | Limit (Halk) |
|---|---|---|
| 50/60 Hz | 1,000 µT (10,000 mG) | 200 µT (2,000 mG) |
5.2 TSE ve ISO Standartları
- TS EN 62233
- TS EN 50499
- ISO 2631-4 (EMF insan maruziyet deÄŸerlendirmesi)
6. ÖLÇÜM ALANLARI
| Uygulama | Açıklama |
|---|---|
| Sanayi Tesisleri | Motor, jeneratör, trafo ölçümleri |
| Ev ve Ofis Ortamları | Elektrikli cihaz EMF yayılımı |
| Sağlık Kuruluşları | MR cihazlarının güvenli alan sınırları |
| Enerji Tesisleri | Yüksek gerilim hatları, trafo merkezleri |
| AR-GE ve Laboratuvar | Deneysel manyetik alan testleri |
7. RÄ°SK DEÄžERLENDÄ°RMESÄ° VE RAPORLAMA
Ölçüm sonuçları, aşağıdaki unsurlar değerlendirilerek analiz edilir:
- ICNIRP ve TSE sınırlarına uygunluk
- İnsan sağlığı üzerindeki potansiyel etkiler
- Gerekli önlem ve iyileştirme önerileri
Rapor İçeriği
- Ölçüm lokasyonları haritası
- Eksen bazlı veri tabloları
- Limitlerle karşılaştırmalı grafikler
- FotoÄŸraflar ve cihaz kalibrasyon belgesi
8. SONUÇ VE ÖNERİLER
Yapılan Gauss ölçümleri sonucunda tespit edilen değerler, yasal limitler ve mesleki maruziyet sınırlarıyla karşılaştırılır. Değerlerin yüksek olması durumunda şu önlemler önerilir:
- Manyetik alan kaynaklarının yalıtımı
- Alan sınırlandırması
- Ekipman yerleÅŸim deÄŸiÅŸiklikleri
- Personel için maruziyet süresi sınırlaması